Şadi Fikret Karagözoğlu

Asıl adı Hüseyin olan Şadi Karagözoğlu, 1881 yılında İstanbul’un Beylerbeyi semtinde doğdu. Dedesi dönemin önemli din alimlerinden Hacı Zihni Efendi, babası ise doktor Rıfat Bey’di. Eğitimini Galatasaray Lisesi’nde tamamladı. Okulda Ahmet Muvahhit, Refik Halit Karay ve Refi Cevat Ulunay gibi isimlerle tiyatro oyunları oynadı. Ailesi tiyatrocu olmasını istemediği için sahnede Fikret ismini kullandı. Bu yüzden, Şadi Fikret Karagözoğlu olarak tanındı. İkinci Meşrutiyet ilan edildikten sonra profesyonel olarak tiyatroculuğa başladı. Reşat Rıdvan ve İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci’nin tiyatro topluluklarında sahneye çıktı. 1910 yılında Burhaneddin Tepsi’nin Burhaneddin Bey Topluluğu ile Rumeli turnesine katıldı. Topluluk içindeki anlaşmazlıklardan dolayı Manastır’da turne sonuçlandırıldı. İstanbul’a dönüşte işsiz kalan Karagözoğlu, bir süre Polis Müdürlüğü Yazı İşleri’nde kâtiplik yaptı. Dört ay sonra görevini bırakarak yeniden tiyatroya döndü. Heveskârân, Burhaneddin Bey ve Donanma Cemiyeti topluluklarında oyunlar sahneledi. Birinci Dünya Savaşı sırasında askere alındı. Askerden döndükten sonra Darülbedayi’de oyunculuğa devam etti. İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci’nin Daniel Riche’nin Bahane (Le Pretexte) oyunundan özgün bir şekilde uyarladığı Hisse-i Şayia isimli oyunda Bican Efendi tiplemesini canlandırdı. Bu tipleme ile çok başarılı oldu. Halk arasında Bican Efendi olarak anılmaya başladı. 1921 yılında Malul Gaziler Cemiyeti adına Bican Efendi tiplemesini sinemaya uyarladı. Bican Efendi Vekilharç, Bican Efendi Mektep Hocası ve Bican Efendi’nin Rüyası isminde arka arkaya üç film çekti. Böylece Türk sinemasının ilk seri filmlerine imza attı. 1923 yılında, aralarında Ahmet Muvahhit ve Behzat Butak’ın da olduğu bir ekiple İzmir’de Mustafa Kemal Atatürk tarafından kabul edildi. Görüşmeden sonra Atatürk’ün isteğiyle Ankara’ya gitti. Burada tiyatroyu tanıtmak için Milli Sahne’yi kurdu. 1925’te İstanbul’a dönerek Raşit Rıza ve Behzat Butak’la Tepebaşı’ndaki Milli Sahne’de oyunlar sergiledi. 1927 yılında kalbindeki rahatsızlıktan dolayı tiyatroculuğu bırakmak zorunda kaldı. Emekli olduktan sonra bir süre Ferah Tiyatrosu’nu kiralayarak işletti. Tiyatro zarara uğrayınca işletmeciliği de bıraktı. 29 Aralık 1941 tarihinde İstanbul’da vefat etti.